در این مقاله قصد داریم تا حق شفعه را مورد بررسی دقیق قرار بدهیم. اما به راستی حق شفعه چیست ؟ اولین نکته‌ای که باید بیان کنیم این است که حق در واقع امتیازی است که قانون برای افراد در نظر می‌گیرد تا افراد با استفاده از آن بتوانند به زندگی خود ادامه دهند و در یک تقسیم‌بندی کلی حق تقسیم می‌شود به حق مالی و حق غیر مالی. تفاوت این دو حق در این است که حقوق غیر مالی مربوطند به شخصیت انسان و حقوق مالی با دارایی مرتبطند. اما آنچه که ما در این مقاله مورد نظر داریم همانطور که گفته شد حق شفعه می‌باشد. آنچه که در ادامه در خصوص این حق بیان می‌کنیم مطابق مواد قانون مدنی می‌باشد.

منبع : حق شفعه چیست

تعریف قانون مدنی از حق شفعه چیست ؟

در ماده ۵۸۳ قانون مدنی بیان شده است که هر یک از شرکا مختار است بدون رضایت شرکاء دیگر تمام حصه خود یا بخشی از آن را به شخص ثالثی منتقل نماید. مطابق آنچه که در این ماده بیان شده است متوجه می‌شویم که منظور از حق شفعه این است که هر یک از شرکا بدون اینکه به رضایت شریک دیگر نیاز داشته باشد می‌تواند سهم خودش را به شخص سومی منتقل کند و قاعده‌ای که از این ماده استخراج می‌شود این است که برای اینکه یک شریک سهم خودش را به شخص دیگری انتقال بدهد و بفروشد نیازی نیست که رضایت سایر شرکا را اخذ کند و این قاعده از اهمیت ویژه‌ای برخوردار می‌باشد.

ممکن است سوالی برای شما مطرح شود در خصوص این که منظور از شفعه چیست برای پاسخ دادن به این سوال باید مثالی را بیان کنیم موقعیتی را تصور کنید که دو نفر با یکدیگر شریک هستند و یکی از آن‌ها سهم خود را به شخص ثالثی می‌فروشد در این صورت شریک دیگر از این حق برخوردار است به سراغ آن ثالث برود و سهم او را بخرد. به این حق، حق شفعه گفته می‌شود.

ماده ۸۰۸ قانون مدنی نیز ماده مهمی در این خصوص می‌باشد در این ماده بیان شده است که هرگاه مال غیر‌منقول قابل تقسیمی، مشترکا ملک دو نفر باشد و یکی از دو شریک، سهم خود را به قصد فروش به شخص ثالثی بفروشد، شریک دیگر حق دارد قیمتی را که مشتری داده است به او بدهد و  سهم انتقال یافته شریک دیگر را تملک کند. این حق را شفعه و صاحب آن را شفیع می‌گویند.

بررسی نکات مهم مربوطه

حق شفعه در واقع یک حق عینی به شمار می‌رود و تفاوت حق عینی و دینی در این است که حق دینی قائم بر یک شخص است و تنها شخص مدیون باید آن را ادا کند.
همچنین باید بیان کنیم که حق شفعه فوری می‌باشد به این معنی که فوراً باید اعمال شود. به عبارت دیگر زمانی که یک شریک متوجه می‌شود که شریک دیگر سهم خود را به شخص دیگری انتقال داده است باید به محض اطلاع، حق خود را اعمال کند و منظور از مطلب بیان شده این است که فورا اقدام به انجام خرید سهم منتقل شده شریک دیگر نماید.

آیا حق شفعه قابل انتقال می باشد یا خیر ؟

زمانی که یک شخص از حق شفعه برخوردار باشد و سپس از دنیا برود ورثه او می‌توانند حق شفعه را اعمال نمایند. بنابراین می‌توان بیان کرد که حق شفعه به ورثه منتقل می‌شود. بنابراین ورثه متوفا نیز مانند خود او مختارند حق شفعه را اعمال نمایند یا خیر.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص حق شفعه، به کانال تلگرام حقوقی وکیل دات کام مراجعه نمایید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی وکیل دات کام نیز آماده‌اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی وکیل دات کام به سوالات شما عزیزان پیرامون حق شفعه پاسخ دهند.